Kujtesë: April 2015

Dhjetëvjetori i vdekjes së Mehmet Dermanit

Autor, Skënder (Bardh) NITAJ

Botoi, Gazeta "Bujku" ("Rilindja"), Prishtinë, 11 Qershor 1996

Kujtesë, 24 Maj 1996 - Bardh Ukë Nitaj

1919 – Lindi Bardh Nitaj

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Shpeshherë në faqet e kësaj rubrike janë përkujtuar shumë prej pishtarëve të historisë së kulturës shqiptare, të cilët u përpoqën dhe iu përkushtuan çështjes së përhapjes së gjuhës dhe të arsimit, në të gjitha trevat shqiptare.

Një prej përfaqësuesve të kësaj gjenerate është edhe veterani i arsimit nga Dranoci i Deçanit Bardh (Ukë) Nitaj.

Ai lindi në vitin 1919. I etur për dije nis rrugën e shkollimit fillimisht në Gjakovë, Sarajevë, Nish e deri sa përfundon Fakultetin Filozofik në Shkup ku diplomohet për Histori.

I vetëdijshëm se pa arsimimin e popullit s’ka perspektivë kombëtare, ai qysh në moshë fare të re nisi misionin e tij human e kombëtar dhe punoi për të deri në çastet e fundit të jetës. Karrierën e mësuesit e filloi për herë të parë në fshatin e lindjes në Dranoc me 1945 e më pas shërbeu sipas nevojës në Mulliq të Gjakovës, në Ponashec, në Gramaqel, në Irzniq, në Deçan etj.

Gjatë viteve 1943-45, Bardhi ishte pjesëmarrës në luftë si luftëtar i Brigadës së 25-të Shqiptare në Malësinë e Gjakovës. Për një periudhe gati tre vjeçare ai punon si kryetar i Këshillit Komunal të luftëtarëve të luftës çlirimtare të Deçanit, por duke rënë në kundërshtim me organet shtetërore dhe partiake për shkak te suprimimit të autonomisë së Kosovës, tërhiqet nga ky post.

Gjithmonë do të kujtojmë preokupimin e Tij për fatin e atdheut e të shkollës shqipe. Bardh (Ukë) Nitaj vdiq në dhjetor të vitit 1995 në vendlindjen e tij.

(Nga emisioni Kujtesë, TVSh, 24 maj 1996)

Bardh (Ukë) Nitaj (6 maj 1919 – 8 dhjetor 1995)

Kujtesë, 14 Dhjetor 1994 - Mehmet Dermani

1911 – Lindi Mehmet Dermani

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Rrebeshet e kohërave shpeshherë rëndojnë më shumë në zona dhe krahina të veçanta. E tillë ishte edhe Plava e Gucia që padrejtësia e fuqive të mëdha i shkëputi nga trualli mëmë – Shqipëria. Rezistenca e popullsisë së këtyre zonave ka qenë e madhe dhe e vazhdueshme.

Mehmet Dermani – Gjonbalaj rrjedh nga një familje e varfër, por me tradita luftarake të Vuthajve të Gucisë. Ai lindi në vitin 1911. Në moshën 7 vjeçare u largua nga vendlindja si rezultat i dhunës së ushtruar nga forcat ushtarake të Malit të Zi. Shkollën fillore dhe të mesme Mehmeti i vazhdoi në Shkodër ku i përfundoi me rezultate të shkëlqyera. Pastaj vijon akademinë ushtarake të Romës, të cilën e përfundon po me rezultate të shkëlqyera.

Si në shkollën e mesme ashtu edhe në të lartën ai ra në kontakt me patriotë dhe figura përparimtare. Ishte ndër shokët më të ngushtë të poetit të madh Millosh Gjergj Nikollës – Migjenit, që në bankat në fëmijëri e gjersa vdiq.

Pas përfundimit të studimeve, punoi në fillim si sekretar komune në Pukë në vitet ’35-’36 dhe kryetar i komunës së Rahovecit në vitin 1938.

Pushtimin e Shqipërisë nga Italia fashiste e priti me indinjatë dhe u hodh në radhën e forcave që organizuan rezistencën. Që nga 7 prilli ai u hodh në radhët e forcave antifashiste të luftës. Ka qenë pjesëtar dhe një nga organizatorët e Konferencës historike të Bujanit, ku u morën vendime të rëndësishme për fatet e Kosovës dhe të Rrafshit të Dukagjinit.

Aspiratat dhe ëndrrat e tij pas luftës u shuan dhe u veniten pasi në pushtet erdhën komunistët, që në të gjitha mënyrat dhe mjetet sabotuan çështjen kombëtare e në veçanti atë të Kosovës.

Mehmeti, si shumë intelektual të tjerë, vihet në shënjestër të sigurimit të shtetit. Kështu, në vitin 1958 arrestohet dhe dënohet me akuzën bajate të agjitacionit e propagandës dhe që nga ajo periudhë e gjersa vdiq nuk iu ndanë burgjet dhe internimet. Mehmet Dermani, vdiq i torturuar në vitin 1986.

(Nga emisioni Kujtesë, TVSh, 14 dhjetor 1994)

Mehmet Dermani (31 janar 1911 – 25 prill 1986)

Zbulohet pllaka në kullën e Tahir Kamer (Avdijaj) në Gramaçel

Në këtë kullë të Tahir (Kamer) Avdijaj, në vitin 1948 u hap shkolla e parë shqipe nëfshatin Gramaçel të Komunës së Deçanit, drejtori i parë i kësaj shkolle ishte Bardh Ukë Nitaj nga Dranoci i Deçanit.

Në këtë shkollë mësimet i vijonin nga klasa e parë në të katërtën. Ky ishte mbishkrimi i vendosur më një pllakë në kullën e Tahir (Kamer) Avdijajt, në fshatin Gramaçel të Deçanit, mbishkrim ky që u zbulua sot nga kryetari i komunës z. Rasim Selmanaj, drejtori i DKA-së z. Qazim Maloku dhe përfaqësuesi i fshatit Gramaçel, Bajram Agaj. Drejtori i shkollës së mesme të Ulët ”Drita” në Gramaçel, Ramë Kasumaj duke e falënderuar kryetarin e komunës për prezencën e tij në këtë ceremoni ku në të njëjtën kohë shënojnë edhe ditën e shkollës tha se vendosja e kësaj pllake në këtë kullë tregon se cila ishte lashtësia e shkollës shqipe në këtë anë.

Ndërsa kryetari i Komunës z. Rasim Selmanaj, në fjalën e tij tha se ky regjion në të gjitha kohërat dha shumë për lirinë e vendit por edhe në luftën e fundit u dëshmua ku pikërisht nga ky fshat kishte djem që te parët iu përgjigjen radhëve të UÇK-së për t’i dal zot vendit e kjo ditë e sotme për ju këtu është një shënim për brezat e ardhshëm dhe për këta nxënës se ky vend ka traditë, ka kulturë dhe ka vlera që ka ruajtur nder shekuj. Edhe drejtori i DKA-së, z. Qazim Maloku, falënderoi drejtorin e shkollës, mësimdhënësit, nxënësit dhe prindërit për një organizim të tillë dhe zbulimin e kësaj pllake në kullën e Tahir (Kamer) Avdijajt. Ky shënim i kësaj date është përmbyllur më një program të pasur kulturor të përgatitur nga vet nxënësit e kësaj shkolle.

Gramaçel, 17 maj 2013